Historia
SP ZOZ RPR Sosnowiec
Koncepcja udzielania pomocy na miejscu zdarzenia powstała podczas wojen napoleońskich w 1792, gdzie po raz pierwszy zostały zaprojektowane lekkie pojazdy konne, które przewoziły chirurgów na pierwsze linie wojen. Udzielanie pomocy doraźnej i transport do szpitala zapoczątkowano w Europie w XIX wieku na skutek wypadków, które spowodowały liczne ofiary w ludziach.
W 1881 roku po pożarze wiedeńskiego "Ringtheater" gdzie zginęło blisko 400 osób tragedia powtórzyła się w Krakowie. Wydarzenie te przyczyniły się do zorganizowania pierwszego w Polsce Pogotowia Ratunkowego.
- 1891r. - powstała Stacja Pogotowia Ratunkowego w Krakowie,
- 1893r. - Lwów,
- 1897r. - Warszawa,
- 1899r. – Łódź,
- 1902r. - Wilno,
- 1907r. - Lublin
W latach międzywojennych Białystok, Poznań, Toruń i Zakopane.
- W latach 1948- 49 decyzją Ministra Zdrowia podporządkowano w Polsce "Ochotnicze Towarzystwa Ratunkowe" Polskiemu Czerwonemu Krzyżowi, który podjął działania o uruchomienie Stacji Pogotowia jako doraźnie zorganizowanych placówek służby zdrowia.
- 29 września 1948 została wydana uchwała Rady Ministrów w sprawie zorganizowania pomocy leczniczej oraz akcji przetaczania i konserwacji krwi, nakazująca Ministrowi Zdrowia zorganizowanie takiej pomocy na terenie całej Polski.
- W latach 60 -tych rozpoczęto tworzenie zespołów reanimacyjnych w skład których wchodził lekarz, pielęgniarka, sanitariusz i kierowca pełniący równocześnie funkcję drugiego sanitariusza. W tym okresie wszystkie karetki zostały wyposażone w sprzęt umożliwiający łączność radiową.
- Lata 70-te to okres zmian w organizacji pomocy doraźnej w Polsce. 1 – go czerwca 1975 przeprowadzono reformę administracyjną kraju, zgodnie z którą przestał działać departament pogotowia ratunkowego a utworzono Zespoły Opieki Zdrowotnej i Wojewódzkie Szpitale Zespolone. Uległy rozwiązaniu Wojewódzkie i Powiatowe Stacje Pogotowia a w ich miejsce powołane zostały Oddziały Pomocy Doraźnej podległe Dyrekcji Zespołów Opieki Zdrowotnej na danym terenie. W wyniku reorganizacji z liczby 442 stacji z roku 1970, w 1975 zostały tylko 52.
- W latach 80-tych Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia dokonywał z własnych środków finansowych zakupu nowoczesnych samochodów "Nysa 522n", które po wzbogaceniu w sprzęt (defibrylator, respirator, ssak, zestaw do intubacji) stawały się karetkami reanimacyjnymi.
- W latach 90- tych kontynuowano unowocześnienie taboru samochodowego i wyposażenia karetek. Szczególny nacisk położono na szkolenie pracowników zwłaszcza karetek reanimacyjnych.
Działania te doprowadziły do znacznej poprawy skuteczności funkcjonowania zespołów pogotowia ratunkowego oraz skrócenia czasu dojazdu do ofiar wypadków i ich przewozu do szpitala.
Historia SP ZOZ Rejonowego Pogotowia Ratunkowego jest historią poszczególnych Stacji, które weszły w jego skład.
Będzin
- Brama wjazdowa do kamienicy na Sączewskiego 29 w której od PSS Społem były wynajmowane lokale na potrzeby SPR. (Archiwum RPR Sosnowiec)
- Przed rozpoczęciem budowy. Stara baza Kolumny Transportu Sanitarnego w Będzinie przy Kościuszki. (Archiwum RPR Sosnowiec)
- Obecna siedziba przy ulicy Kościuszki. (Archiwum RPR Sosnowiec)
Czeladź
Do 15 kwietnia 1957 roku kiedy to powstało Pogotowie Ratunkowe w Czeladzi mieszkańcy korzystali z pomocy Pogotowia z Będzina. Na początku swojej działalności mieściło się w wynajętym lokalu przy ulicy Bytomskiej 40, które z kolei przeniesiono na ulicę Szpitalną. Pierwszym kierownikiem był dr Czesław Burgiel. Organizacyjnie podporządkowane było Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego, aż do czasu utworzenia w Czeladzi w 1972 roku Zespołu Opieki Zdrowotnej.
Podstawowy trzon kadrowy pogotowia stanowili lekarze miedzy innymi:
- Józef Ziętek,
- Stanisław Jarno,
- Witold Zdenkowski,
- Jerzy Topór,
- Hieronim Kucio,
- Stanisław Banaś,
- Stanisław Głogowski,
- Eugeniusz Goławski,
- Zbigniew Kowalik,
- Marian Olszewski,
- Bogdan Staśko,
- Zbigniew Klecz,
- Marek Kuciński i felczerzy Alicja Cwynarowa,
- Maria Tyska,
- Bogdan Pawłowski,
- Marian Hajducki,
- Zenon Zaprzelski,
- Henryk Saborin,
- Ryszard Bogdański,
- Włodzimierz Marzec
Wyposażenie Pogotowia na początku było bardzo skromne, otrzymano dwie karetki Skoda, nieco później zmieniono je na ciągle psujące się Warszawy. Za ich kierownicami wiele lat spędzili Józef Gucwa, Zdzisław Bartosik, Bolesław Niedbała, Józef Frysztacki. („Historia Czeladzi“ T2 Praca zbiorowa pod redakcją Jana Drabiny 2012).
„Historia Czeladzi“
T2 Praca zbiorowa pod redakcją Jana Drabiny 2012. Pierwsza karetka Skoda.
Za kierownicą Bolesław Niedbała
Pierwsza siedziba Pogotowia Ratunkowego w Czeladzi przy ulicy Bytomskiej obok stale psującej się Warszawy stoi felczer Guzy, Bolesław Niedbała usuwa defekt.
Dr. Włodzimierz Szczagiel za kierownicą.
Dąbrowa Górnicza
Od około 1950 roku siedzibą Stacji Pogotowia Ratunkowego w Dąbrowie Górniczej była lokalizacja przy ulicy Sobieskiego 1
Nowy system ochrony zdrowia zaczęto wprowadzać od 1948 roku…
Powstała również Stacja Pogotowia Ratunkowego, jedna z pierwszych na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, dysponująca dwoma samochodami sanitarnymi.
Około 1966 roku Stacja została przeniesiona na ulicę Dojazdową 16.
Od 1973 r. - oddział doraźnej pomocy dysponuje także sanitarką typu „R” z zespołem reanimacyjnym. („Dąbrowa Górnicza. Zarys rozwoju miasta”, Wydawnictwo „Śląsk” Katowice 1976, s.572).
Źródło: dawnadabrowa.pl. Na zdjęciu samochód sanitarka marki Warszawa.
Miejscowa Stacja Pogotowia Ratunkowego zlokalizowana w nowym pomieszczeniu w parku „Centrum” udziela pomocy doraźnej w wypadkach nagłych zachorowań. Dysponuje zradiofonizowanymi samochodami sanitarnymi, przeznaczonymi do wizyt domowych, transportu chorych i krwi.
Transport dla miejskiej służby zdrowia zabezpiecza Terenowy Oddział Kolumny Transportu Sanitarnego taborem uprzywilejowanym, nieuprzywilejowanym i dostawczym.
,,Fiat karetka" w DG na ul. Sobieskiego z okazji święta 1-go Maja w 1975 roku.
Fiaty są z 1974 roku. Archiwum W. Bański
SPR Dąbrowa Górnicza ul. Ludowa 9 - luty 2005. Na zdjęciu ambulans R oraz zbudowany na bazie POLONEZA ambulans W.
Archiwum W. Bański.
Na zdjęciu karetki przed SPR, od lewej Nysa 522 „R” – reanimacyjna oraz FSO 125p.
Najprawdopodobniej rok 1993. Archiwum RPR Sosnowiec.
Na zdjęciu SPR w Dąbrowie Górniczej.
Archiwum SP ZOZ RPR Sosnowiec
W roku 1998 w związku z budową kompleksu NEMO stacja została przeniesiona do przychodni na ulicę Ludową.
Obecnie od 2009 r. Stacja Dąbrowa Górnicza już w strukturach SP ZOZ RPR Sosnowiec mieści się przy ulicy Łączącej 24 w lokalizacji byłej Kolumny Transportu Sanitarnego.
Jaworzno
Pierwszą siedzibą po wojnie Stacji Pogotowia Ratunkowego był Szpital Miejski.
Pierwszy wpis w archiwalnej Książce kontroli dotyczy prawidłowości wydatkowanych kwot z 1950 roku, a więc na te lata należy datować historię powstania Stacji.
Z archiwum Izy Szyszka
Pierwszych kontroli dokonali inspektorzy z RJOS z Chrzanowa, a kolejnych Szef Wydziału Pomocy Doraźnej Zarządu Głównego PCK, inspektor Miejskiej Rady Narodowej w Jaworznie, pracownik Ministerstwa Zdrowia, WSPR w Krakowie, Wojewódzkiej Kolumny Transportu Sanitarnego w Krakowie. W tych latach Stacja administracyjne należała do województwa krakowskiego. Wraz z reformą administracyjną w 1976 roku kontrolę nad działalnością Stacji przejął Oddział Pomocy Doraźnej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego z Katowic (pierwszy wpis z kontroli pochodzi z dnia 10.06.1976 roku).
Od kwietnia 1994 roku Stacja funkcjonuje w strukturach RPR Sosnowiec. W tym okresie Stacja korzysta z 7 karetek Rejonowej Kolumny Transportu Sanitarnego w Tychach. Były to 5 FIAT-ów 125p, 1 POLONEZ i 1 NYSA. W styczniu 1996 roku rozpoczęto budowę nowej siedziby do której przeprowadzono się w lipcu 1997 roku. Ostatniego wpisu w Książce kontroli w dniu 11.06.1996 roku dokonał z-ca dyrektora d/s opieki zdrowotnej Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Katowicach.
Sosnowiec
Od 1935 roku w Sosnowcu zostaje powołana Ubezpieczalnia Społeczna, która dla swoich podopiecznych organizuje miedzy innymi pomoc w nagłych wypadkach i zachorowaniach.
Obok czynnego całą dobę pogotowia położniczego dyżurowało pogotowie lekarskie, które na wezwanie telefoniczne w Dąbrowie Górniczej, Będzinie i Sosnowcu samochodami udawali się do nagłych przypadków.
Źródło: Sosnowiec. Spacerownik historyczny. P.H.U. DIKAPPA 2015, s.181
Po II wojnie światowej powstały dwie formy pomocy doraźnej. Stacja pogotowia ratunkowego z dyżurującym lekarzem i sanitariuszem świadczyła pomoc dla mieszkańców, oraz punkty lub bardziej zorganizowane stacje ratunkowe dla zakładów przemysłowych (w Sosnowcu Okręgowa Stacja Ratownictwa Górniczego mieszcząca się przy ulicy 1 Maja). Stacja początkowo mieściła się przy ulicy Teatralnej, a potem przy ulicy Stanisława Małachowskiego 3. Obok dyżurującego lekarza z sanitariuszem był punkt dyspozytora i ambulatorium udzielające pomocy zgłaszającym się mieszkańcom.
Z biegiem lat utworzono pogotowie z dyżurującym lekarzem pediatrą, a od 1975 roku wprowadzono również karetkę reanimacyjną z zespołem udzielającym pomocy w stanach zagrożenia życia. W latach 70-tych ubiegłego wieku został powołany Dział Pomocy Doraźnej później przekształcony w Rejonową Stację Pomocy Doraźnej z własną administracją, która mieściła się najpierw przy ulicy Małachowskiego, a następnie w 1992(?) została przeniesiona na ulicę Czarną. Rejonowa Kolumna Transportu Sanitarnego mieściła się przy ulicy Hugo Kołłątaja, a następnie przy ulicy Naftowej.
Z archiwum SP ZOZ RPR Sosnowiec.
Zespół Opieki Zdrowotnej Pomoc doraźna - Małachowskiego 3. Rok 1981.
Na tle ambulansów zbudowanych na bazie samochodu FIAT 125p.
Zespół Opieki Zdrowotnej Pomoc doraźna - Małachowskiego 3. Rok 1981.
Zawiercie
Do wybuchu II wojny światowej transport sanitarny odbywał się przy użyciu dorożek konnych. Stajnia znajdowała się przy ulicy Rolniczej. Po wojnie reaktywowany oddział PCK w 1949 roku przystąpił do uruchomienia stacji Pogotowia Ratunkowego.
Stacja rozpoczęła pracę 15 listopada 1949 po tym jak 28 października otrzymała dwie karetki marki Skoda. W międzyczasie Miejska Stacja Pogotowia Ratunkowego została przejęta przez Wydział Zdrowia.
W 1954 roku Stacja dysponowała 4 karetkami, w 1955 – 5, 1960 – 8, a w 1967 – 11 karetkami. Siedzibą Pogotowia był dom przy ulicy Armii Czerwonej (przedwojennym właścicielem był dentysta S. Melzer). W 1975 roku Stacje tymczasowo ulokowano na parterze szpitala.
Ostateczną siedzibę Pogotowie otrzymało w wyremontowanym budynku przy ulicy Żyły 16 w który mieścił się Dom Opieki dla Starszych. („Monografia Zawiercia“ praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Jagodzińskiego, 2003).
Z archiwum Krzysztofa Szoty
SPR Zawiercie. Wiata samochodowa.
Archiwum SP ZOZ RPR Sosnowiec
Na zdjęciu figura przed SPR Zawiercie.
Archiwum SP ZOZ RPR Sosnowiec
Rejonowe Pogotowie Ratunkowe w Sosnowcu powstało decyzją wojewody katowickiego w 1994 roku z połączenia Oddziałów Pomocy Doraźnej
- w Sosnowcu,
- Będzinie,
- Dąbrowie Górniczej,
- Czeladzi,
- Chrzanowie,
- Jaworznie,
- Olkuszu
- i Zawierciu.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Rejonowe Pogotowie Ratunkowe z siedzibą w Sosnowcu (połączono RPR Sosnowiec z Kolumną Transportu Sanitarnego w Sosnowcu) powstało Uchwałą NR I/15/9/99 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 28 grudnia 1999 r.
Obecnie posiadamy w swoich strukturach Stacje w Będzinie, Dąbrowie Górniczej, Jaworznie, Sosnowcu, i Zawierciu. Ponadto ambulanse stacjonują w Czeladzi, Siewierzu, Sławkowie, Kroczycach, Pilica, Sosnowiec -Kazimierz, Sosnowiec-Milowice, Dąbrowa Górnicza – Ząbkowice, Mierzęcice i Szczekocinach.
W oparciu o ustawę o Państwowym Ratownictwie Medycznym z 8 września 2006 powstały zespoły specjalistyczne i zespoły podstawowe mające w swoim składzie profesjonalną kadrę medyczną, (lekarz sytemu, pielęgniarka systemu i ratownik medyczny) nowoczesne samochody i wysokospecjalistyczny sprzęt medyczny.
Tak wyglądały ubrania pielęgniarek pracujących w Pogotowiu w latach 90 ubiegłego wieku.
Wersja zimowa - obecnie 2019r.
Tutaj już służbowe kurtki z pomarańczowymi opaskami. Lata 90 ubiegłego wieku. Na zdjęciu zespół ambulansu W zbudowanego na bazie MERCEDESA.
Wersja letnia
W całym rejonie działania Rejonowego Pogotowia Ratunkowego w Sosnowcu funkcjonuje 23 zespołów podstawowych i 2 zespoły specjalistyczne.
Od 2009 roku SP ZOZ RPR Sosnowiec jako jeden z pierwszych w Polsce organizował szkolenia w zakresie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych. W sumie podczas szkoleń w SP ZOZ RPR Sosnowiec punkty edukacyjne uzyskało grubo ponad 2000 ratowników.
Płyta CD z materiałami z Otwartych Mistrzostw Śląska w Ratownictwie Medycznym Jura 2012.
W latach 2011 i 2012 SP ZOZ RPR Sosnowiec było organizatorem Mistrzostw w Ratownictwie Medycznym „Jura 2011” i „Jura 2012”.
Obie edycje Mistrzostw cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem, które przeprowadzone były na terenach malowniczej Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
Kwatery zabezpieczył hotel Orle Gniazdo w Hucisku.
Od 2012 r. nastąpiła reorganizacja pracy dyspozytorni w Stacjach SP ZOZ RPR Sosnowiec. Obecnie rejonem zarządza Centralna Dyspozytornia z siedzibą w Sosnowcu. W skali miesiąca SP ZOZ RPR Sosnowiec realizuje około 4700 wyjazdów karetek specjalistycznych i podstawowych. W zakresie ratownictwa współpracuje z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym w Gliwicach.
Dyspozytornia w SPR Dąbrowa Górnicza - 1992 rok.
Archiwum SP ZOZ RPR Sosnowiec
Centralna Dyspozytornia z siedzibą w Sosnowcu - rok 2018.
Archiwum SP ZOZ RPR Sosnowiec
W roku 2013 SP ZOZ RPR Sosnowiec otrzymało certyfikat ISO 9001:2008 - „Świadczenia usług medycznych w zakresie ratownictwa medycznego i transportu sanitarnego”.
Zgodnie z zapisami ustawy z 10 maja 2018 roku o zmianie ustawy o państwowym ratownictwie medycznym oraz niektórych innych ustaw, od 1 stycznia 2021 r., Wojewodowie przejęli dyspozytornie medyczne prowadzone dotychczas przez dysponentów zespołów ratownictwa medycznego. Tak też się stało w naszym przypadku.
Dyspozytornia medyczna będąca częścią naszego Pogotowia wraz z pracownikami którzy wyrazili chęć przejścia do pracy do Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach stali się z dniem 1 stycznia 2021 roku pracownikami Wojewody.
Mistrzowska drużyna. Archiwum SP ZOZ RPR Sosnowiec
Ratownicy medyczni wielokrotnie brali udział we wszelkiego rodzaju mistrzostwach w ratownictwie medycznym na terenie Polski sięgając w 2015 roku po I miejsce w X Międzynarodowych Zimowych Mistrzostwach w Ratownictwie Medycznym w Bielsku-Białej w składzie:
- Piotr Szwedziński,
- Rafał Szostak,
- Mateusz Benesz.
W związku z uchwałą Zarządu Województwa Śląskiego w Katowicach z dniem 07 kwietnia 2021 roku został odwołany z funkcji dyrektora SP ZOZ Rejonowego Pogotowia Ratunkowego w Sosnowcu Marek Jeremicz.
Funkcje dyrektora SP ZOZ Rejonowego Pogotowia Ratunkowego w Sosnowcu uchwałą Zarządu Województwa Śląskiego w Katowicach został wyznaczony prof. nadzw. dr hab. Klaudiusz Nadolny.